Vakoverstijgend Onderwijs?
“Een vakoverstijgende benadering van het onderwijs wordt gekenmerkt door voeling voor, en een verzameling van, kennis, vaardigheden en inzichten uit het eigen vak en andere vakgebieden. Die kenmerken bieden een opwaardering van de pedagogie tot een die een mogelijkheid tot leren aanbiedt, die het grotere geheel omarmt en onderzoekt door verschillende methodes.”
Dit is de definitie volgens Jonathan Savage, auteur van het boek Cross-Curricular teaching and learning in the Secondary School... The Arts. (2011) In boeken wordt natuurlijk altijd gegooid met een hele hoop termen, maar in deze definitie zijn ze niet zomaar op een hoopje beland. Wat interessant is, is dat we twee woordengroepen kunnen onderscheiden:
In de 'V'- groep gaat het over het verbreden van de kennis die je als leerkracht al hebt. Verder kijken dan wat je weet en zoveel mogelijk impulsen en inzichten vergaren over andere vakgebieden en de leefwereld van leerlingen. Het gaat hier over de vakoverstijgende benadering.
In de 'O'- groep wordt gesproken over het omarmen en onderzoeken van die nieuwe impulsen waardoor de manier waarop je lesgeeft een opwaardering krijgt. Het gaat hier dus over het verdiepen van die nieuwe vaardigheden en vergaarde kennis uit de 'V'-groep. Hier gaat eerder over toepassingen in het onderwijs.
- Voeling, Verzamelen en Vakgebieden en
- Opwaardering, Omarmen en Onderzoeken.
In de 'V'- groep gaat het over het verbreden van de kennis die je als leerkracht al hebt. Verder kijken dan wat je weet en zoveel mogelijk impulsen en inzichten vergaren over andere vakgebieden en de leefwereld van leerlingen. Het gaat hier over de vakoverstijgende benadering.
In de 'O'- groep wordt gesproken over het omarmen en onderzoeken van die nieuwe impulsen waardoor de manier waarop je lesgeeft een opwaardering krijgt. Het gaat hier dus over het verdiepen van die nieuwe vaardigheden en vergaarde kennis uit de 'V'-groep. Hier gaat eerder over toepassingen in het onderwijs.
De meerwaarde van Vakoverstijgend Werken
Vakoverstijgend werken is met andere woorden een brede en diepe ervaring die het onderwijslandschap meer body kan geven. Uit onderzoeken blijkt dat meer leereffecten zichtbaar zijn en dat leerlingen inzichtelijk en betekenisvol leren omdat zij voortdurend verbindingen maken tussen de theoretische vakken en praktijkvakken zoals die in de Plastische Kunsten voorkomen. Verbindingen in het lessenpakket zorgen ervoor dat leerlingen hun aangeleerde vaardigheden gemakkelijker leren inzetten in verschillende lessituaties en ook buiten de school.Het biedt mogelijkheden om creatieve en kritische denkvaardigheden te ontwikkelen.
Ook voor leerkrachten en de school in het algemeen kan het integreren van Vakoverstijgend Onderwijs een meerwaarde hebben. Een samenwerking kan leiden tot nieuwe inzichten, kennis en ook vaardigheden en Vakoverstijgend Onderwijs maakt ook graadoverstijgende projecten mogelijk. Natuurlijk zijn er ook heel wat angsten die meekomen bij de gedachte aan vakoverstijgend onderwijs. samenwerken vraagt immers tijd en ook praktische
flexibiliteit.
Over mijn vak heen biedt een aantal praktijkgerichte suggesties voor de uitwerking van vakoverstijgende lessen die
je naar je eigen hand kan zetten. Maar voor je aan de slag kan gaan is het belangrijk om weten dat er verschillende gradaties van vakoverstijgend werken zijn en dat elke gradatie zijn eigen kenmerken heeft. Henk Janssen, onderwijskundige, haalt vijf niveau's van integratie aan. Vakoverstijgend werken start bijvoorbeeld al bij het verwijzen naar inhouden van andere vakgebieden tijdens je eigen les. Spreken over het Classicisme in een les Plastische Opvoeding kan al een vorm van vakoverstijgend werken zijn omdat je verwijst naar een periode uit de kunst-, muziek- of humane geschiedenis. De kans is dus groot dat je al over de grenzen heen gaat! Elk niveau is belangrijk en het is belangrijk dat je weet welk niveau haalbaar is voor jou, je collega's en de school.
flexibiliteit.
Over mijn vak heen biedt een aantal praktijkgerichte suggesties voor de uitwerking van vakoverstijgende lessen die
je naar je eigen hand kan zetten. Maar voor je aan de slag kan gaan is het belangrijk om weten dat er verschillende gradaties van vakoverstijgend werken zijn en dat elke gradatie zijn eigen kenmerken heeft. Henk Janssen, onderwijskundige, haalt vijf niveau's van integratie aan. Vakoverstijgend werken start bijvoorbeeld al bij het verwijzen naar inhouden van andere vakgebieden tijdens je eigen les. Spreken over het Classicisme in een les Plastische Opvoeding kan al een vorm van vakoverstijgend werken zijn omdat je verwijst naar een periode uit de kunst-, muziek- of humane geschiedenis. De kans is dus groot dat je al over de grenzen heen gaat! Elk niveau is belangrijk en het is belangrijk dat je weet welk niveau haalbaar is voor jou, je collega's en de school.
Gradaties
Hieronder zie je de verschillende gradaties afgebeeld met bijhorende stellingen. Antwoord je "ja" op de meeste stellingen van een gradatie, of spreken de stellingen van een bepaald niveau je meer aan? Dan is die vorm van vakoverstijgend werken waarschijnlijk meer jou ding... Wanneer je op een titel van een niveau klikt, kom je op een nieuwe pagina terecht. Daar vind je volgende aspecten terug:
- Praktijkvoorbeeld;
- Kenmerken van leerstof, leerling, leerkracht en school;
- Tips om dit niveau verder uit te bouwen (Algemene tips. Meer omkadering vind je terug onder het hoofdstuk "Hoe".);
- Andere voorbeelden.
Fragmentering
|
Correlatie
|
Fusie
|
Integratie
|
Integraal
|